Hava Durumu

Hasta yakınları' ile iletişimde 'Morfin etkisi'

Yazının Giriş Tarihi: 26.09.2018 08:22
Yazının Güncellenme Tarihi: 26.09.2018 08:22

Sağlık yönetimi duayenleri (Matheney, Topalis, Lewis) der ki; "Hastayla kurulan ilişki ağrı tedavisinde morfin kullanılması kadar önemlidir veya aksine bir durum açık bir yaraya toz ve tuz serpmeye benzer..."

Gün geçmiyor ki bir sağlıkta şiddet haberi duymadan. Doktora sataşıp sağlık elemanının kolunu ısıran da var doktoru dövüp rahatlayanı da, hepsi var... Ayrıca yapılan araştırmalardan biliyoruz ki hasta yakınlarının sağlık çalışanlarına şiddet uygularken diğer hasta yakınlarının bu nahoş olaya destek çıkmaları...  Sorunun temelinde ise taraflar arasında kurulması zor olan bir iletişim var.

Esasen iletişim paylaşmak ve anlamaktır. Hastalık ile meşgul hasta ve yakınları ile tedavi edici ya da tedaviye yardım eden bir amaca yönelik yapılan bu iletişimi "Terapötik İletişim" diye tanımlarız. Ve bu iletişim hasta ve yakınları ile sağlık çalışanlarının ilk karşılaştığı andan itibaren başlar.

Yapılan araştırmalar "stres kaynaklı saldırı"  nedenlerini Önyargılı olma,  İhtiyaçların giderilememesi, Çaresizlik ve tükenmişlik, Erişimde engellenme, Konfor alanı ve değişime direnme ile Bilgi eksikliğini giderememe olarak saymaktalar.

İşte bu nedenlerden dolayı:

HASTA YAKINLARI İLE "İLETİŞİM" KURMADAN ÖNCE HATIRLAYIN...

Hasta yakınları ile kurulan iletişim, normal kişiler ile kurulan iletişimden farklı ve zorludur.

Çünkü hasta yakınları; hasta olan yakını için korku, endişe ve panik halinde olan diğer zamanlara göre daha kırılgan, stres içindeki bireylerdir.

Bu iletişimde taraflar eşit olmadığı gibi hasta yakını olan bireyin stresle başa çıkma düzeyi, öfke kontrolü ve kadercilik anlayışı iletişimi belirleyen ana unsurlardır.

Taraflar arasındaki bilgi asimetrisi ise tarafların birbirini anlaması ve bilgi sahibi olması için daha çok empati göstermesi gerektiğini zorunlu kılmaktadır.

Ayrıca biliyoruz ki beden - tavır - ses ve sözcüklerin iletişime ne kadar katkıda bulunduğunu belirlemek için yapılan araştırmalarda; iletişimde mesajların % 6O'ı bedenle, % 30'u ses tonu ile % 10'u sözcüklerle iletilmekte olduğu belirlenmiştir.

"TERAPÖTİK İLETİŞİMDE"YER ALAN KİŞİLİK TİPLERİ NASILDIR DİYE DÜŞÜNÜN...

İster sağlık elemanı olsun ister hasta yakını, psikoloji ilmine göre kişilik tipleri tanımlıdır.

Psikolojik analizlere göre kişilik tipleri olarak; Dışa dönük de var içe dönükte, Duygusal da var sezgisel olanda, Düşünen de var hisseden de, Yargılayan da var kavrayan da...

Prof. Dr. Nevzat Tarhan hocamıza göre sağlıkta iletişim olayının bir tarafında hasta yakınları vardır ve onlar kimlerdir derseniz?..Hasta yakınları içimizden birileridir. Onlardan; sessiz olan, fazla konuşmayanı da var, kaygılı huzursuz olanı da... Narsistolanı da var aynı zamanda dört mevsimi bir arada yaşayanı da.İletişimin diğer tarafında ise sağlık çalışanları var ki onlar da bizlerden birileri. Ya otokratik davranırlar ya da demokratik...

Kanaatimce; sağlık çalışanının davranış tarzı ile hasta yakınının kişilik tipi çakıştığında ise şiddet kaçınılmaz oluyor... Sağlıkta iletişim memnuniyeti; tarafların ortak noktada buluşması ile sağlanabilir. Ortak noktada buluşmak içinse sanırım insan sarrafı olunmasıve tarafların birbirlerini iyi anlaması gerekiyor.

HASTA YAKINLARINI ANLAMAYA ÇALIŞALIM...

Dikkat, hasta yakınlarının daha önceden sağlık kuruluşu deneyimi olmamış olabilir veya önceki yaşadığı olumsuz deneyiminden dolayı da ön yargılı olabilir.

Her bir hasta yakının tepkileri farklı olabileceğinden hasta yakınlarını kendi sosyal, kültürel, eğitim ve ekonomik durumlarına göre değerlendirmek gerekir.

Hastalık nedeniyle oluşan ekonomik yük, hastaya yeterli bakım için süre ayrılması, hasta yakınının günlük rutin işlerini bu devrede yapamayacak olması, hasta tarafından abartılan ortam ve manevi açıdan hastaya fazla zaman ayrılması gereklilikleri hasta yakınlarının stres katsayılarını arttırır.

Hasta yakınlarının tedavi içerisindeki bakım sürecinde aldığı rol ile vereceği bakım hakkındaki bilgisinin eksikliği ile çevreden gelen tıbbi olmayan tedavi önerilerini uygulamak arasında oluşan kafa karışıklığı da öfkeyi arttırabilir. Çözüm için sağlık hizmetlerinin sunumunda hasta yakınlarını "Hastabakıcı" pozisyonunda kullanmaktan vazgeçmeliyiz.

Hasta yakınlarının umut tüketici farklı hasta deneyimlerini paylaşmasına izin verilmemelidir.

Hasta yakınlarının psikolojik desteğe ihtiyaç duyabilecekleri de hatırlanmalıdır.Elinizden geldiğince hasta yakınlarını dinlemek, duygularını paylaşmak önemli bir psikolojik destektir.

Hasta yakınının tedavi süresince temel ihtiyacı olan uyku, yemek ve yorgunluk problemleri yaşadığı hatırlanarak bu ihtiyaçlarını giderici ortam desteği verilmelidir. Hasta yakınına yalnız olmadığı, değerli olduğu hissettirilmelidir. Sağlık kuruluşları bünyesinde ihtiyaca göre "Hasta Misafirhaneleri" olmalıdır.

Hasta yakınlarının hastalarına ulaşımını sağlayan engeller konulmasının da stres yükünü arttıracağı hatırlanmalıdır.

HASTA YAKINLARI İLE "AKTİF DİNLEME VE DUYGUDAŞLIK" OLAN BİR İLETİŞİM KURALIM...

Hasta yakını ile göz teması kurulmalı ve sürdürülmeli,

İletişim sırasında güler yüzlü ve anlayışlı olunmalı,

Hastanın durumu ve hastalığı hakkında bilgi verilmeli,

Hasta yakınına, hastasının ilgi alanındaki "tek şey olduğu" hissi verilmelidir.

Hasta yakını ile çok yüksek ya da alçak sesle, hükmeder tavırla konuşulmamalı,  anlayabileceği düzeyde, açık ve net konuşulmalıdır.

Gerçekler kısa, anlaşılabilir cümlelerle ifade edilmeli ve

Hasta yakınlarıyla kurulacak iletişimde daima açık ve dürüst olunmalıdır.

Hasta ve yakınları ile sağlık profesyonelleri arasında tesis edilecek olan sağlıklı ve doğru iletişim; olumsuzlukları en aza indirerek, bu süreçte şiddetin yerini hoşgörünün almasını sağlayacaktır, unutmayın...

Yükleniyor..
En son gelişmelerden anında haberdar olmak için 'İZİN VER' butonuna tıklayınız.