Özel oyun odam

Bu hafta köşemizde çocukların en önemli ihtiyacı oyun ile uygulanan oyun terapisinden kısaca bahsedeceğim. Çocuk merkezli oyun terapisinin kurucusu Gary Landreth : 'Oyun çocuğun dili, oyuncaklar ise çocuğun kelimeleridir.' der. Çocuklar için oyun hayatlarının tam merkezinde yer almaktadır. Bu sebeple çocuğun büyümesi ve gelişimi açısından önemlidir. Oyun terapisinde çocuk ile terapist arasındaki ilişki, biricik özel bir ilişkidir. Çocuk oyun boyunca kendisini tümüyle ifade edip, duygu, düşünce, davranış ve deneyimlerini güvenli bir ilişki eşliğinde keşfeder. Gerçek dünyada anlamlandıramadığı, zihnine ve ruhuna sağlıklı şekilde yerleştiremediği yaşantıları oyun terapi odasına taşır ve meselesini oyun yoluyla terapistin terapötik tepkileri ile birlikte çözer.

Çocuklar dış dünyadan edindikleri olumsuz yaşantıları süzgeçsiz olduğu gibi iç dünyalarına geçirirler. Yeterli duyguya sahiptirler fakat duygularını anlatacak kelime ve farkındalık için beklenen olgunlukta henüz değildirler. Bu sebeple bu olumsuz yaşantıların işaretlerini bizlere bir takım davranış sorunlarıyla anlatırlar. Genelde bu davranış sorunları ebeveyn tarafından korkuyla, öfkeyle ya da kaygıyla karşılanır. Çocuk bunları yapmaması üzerine uyarılır. Uyararak olumsuz davranışı fark edilir hale getiren ebeveyn, bilinçsiz şekilde davranışın artmasına sebep olabilir. Çocuklarda istenmeyen davranışların varoluş sebebini, bir imdat çağrısı olarak bakabildiğimiz sürece onlara doğru tepkiler verebilmeyi öğrenebiliriz.

Oyun terapisi 3-12 yaş arasında çocuklarda uygulanmakta, özel durumlara göre bireysel farklılıklar gözükmektedir. Bunun yanı sıra ergenlik döneminde de bazı oyun terapisi tekniklerinden faydalanılmaktadır.  Özgüven eksikliği, öfke ile başa çıkma, kaygı, korku, boşanma, kardeş kıskançlığı, bağlanma sorunları ,depresyon ,sosyal ilişki problemleri , kayıp ve yas ,alt ıslatma ,kaka tutma/kaçırma,takıntılar , travmatik yaşam olayları (fiziksel şiddet,cinsel taciz,doğal afet, kazalar, medikal travmalar vb.) gibi sorunlarda oyun terapisinin etkili olduğu gözlenmektedir.

Oyun terapisi sayesinde çocuk kendi davranışlarının sorumluluklarını alır, yaşadığı problemlere yeni ve yaratıcı çözüm yolları geliştirir, benliğini kabul eder ve önemsemeye başlar, duygularını dışarı çıkararak yaşamayı ve ifade etmeyi öğrenir, yeni sosyal ve ilişkisel beceriler geliştirmeyi ve deneyimlemeyi öğrenirler(APT).

Her insan gibi çocuklar da kendilerini iyileştirme potansiyeline sahiptir. Bu sebeple hırsız travması ile konuşmasının akıcılığını kaybeden bir çocuk, oyun odasında ihtiyacı olan güveni sağladıktan ve kendisini hazır hissettikten sonra meselesini halledene kadar hırsız içerikli oyunlar oynar. Konuşmasında da farkedilir şekilde iyileşmelere rastlanır. Babasını kaybetmiş babasının videolarını izlemeyi reddeden bir çocuk, kendisi hazır hissettiğinde odada baba içerikli oyunlar oynar ve babasının vefatıyla yüzleşir, içselleştirir ve kabul geliştirir; sonrasında babasının videolarını izlemeyi hatta kabrine gitmeyi ister. Bunun gibi birçok örnekle defalarca tanık olduğumuz bu iyileşme, çocuğun dünyasında oyunun önemini bir kez daha bizlere ispatlamaktadır.

Oyun terapisi bir tedavi yöntemidir, 'çocuğumun iç dünyasında neler var?' diyerek yapılan başvurular çocuk için ihtiyacı olmadan ilaç kullanmaya benzer; bu sebeple uzman tarafından kabul edilmez.

Bahsedilen problemleri yaşayan çocuklar için güvenilir bir uzmandan destek almak önemlidir. Oyun çocuğun merkezinde yer alan bu kadar önemli bir etken iken, çocuklarımıza oyun için daha fazla fırsat sağlayarak, birlikte olma anlarını çoğaltarak ve yönlendirmeden anlarına eşlik ederek onların ihtiyaçlarını gidermek ebeveyn olarak bizlerin ilk görevidir. Oyunlu, mutlu bir hafta dileğimle...