Bu evde hem eğlence hem de eğitim var

Süleyman TURUNÇ

TOSYÖV Bursa Şubesi Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Gül Çiçek Zengin Bintaş, başarılı bir iş kadını olmasının yanında örnek bir anne profili de çiziyor. Bintaş'ın, korona virüs salgını nedeniyle sağlığımız için evde kaldığımız şu günlerde, oğluyla birlikte yaptığı eğitici aktiviteler sosyal medya hesabından beğeniyle takip ediliyor.

Bintaş ailesi 'Bu evde hayat var, eğlence var, teknoloji ve inovasyon var. Her güne bir proje..' başlığıyla, çektikleri videolarla evde nasıl hem faydalı hem de eğlenceli vakit geçirilebileceğini herkese gösteriyor. Biz de Gül Çiçek Hanım'la, çocukların evde kalma zorunluluğu olduğu bu süreçte aileleriyle birlikte nasıl faydalı vakit geçirebileceğine dair konuştuk.

-Sosyal medyadan paylaştığınız videolarınızda evde kal çağrılarına uyarak çocuğunuzla faydalı zamanlar geçirdiğinizi görüyoruz. Evde vaktinizi verimli oyunlarla geçirmeye sizi ne yönetti?

-Bu süreçte amacım korona virüs nedeniyle çocuğumun psikolojinin en az şekilde etkilenmesi idi. Sonuçta arkadaş yok, akraba yok... Olsa da görüşmek yasak. Okuldan verilen ödevler sınırlı kalıyordu ve her gün verilen 1 saatlik online eğitim de yeterli gelmiyordu.

Çocuğumun bilgisayar düşkünlüğü yoktu zaten. Tablet ile bütün gün ne oynayabilirdi ki? Bu nedenle evde enerjisini harcatacak ve mental gelişimine katkı sağlayacak bir şeyler yapmam gerektiğini düşündüm. Bütün enerjisini bu projelere vereceği için günü verimli şekilde geçirebilecek ve korona virüs nedeniyle olan yasakları unutacak, dışarı çıkmaya ihtiyaç duymayacaktı.

Bir anne olarak çocuğumun ilgili olduğu alanları görüyor, biliyorum. Zaten öğretmeni ile de bu konuda hep iletişim halindeydik. Oğlum Oğuz Kaan 20 Eylül 2014 doğumlu. Henüz okuma yazma bilmiyor ve ilgi de duymuyor. Aklı fikri sayılarda. 6 basamaklı sayıları okuyabiliyor ve yorumlayabiliyor. Bu nedenle virüs vaka ve ölüm sayılarının da farkında maalesef.  Ayrıca uzay ve makine en fazla ilgi duyduğu alanlar.

Buradan yola çıkarak gezegenler ve makine-araç prototip projelerini yaptırabileceğimi düşündüm. Endüstriyel Tasarımcı ve Design Thinker (Tasarım Odaklı Düşünmeci) olmam nedeniyle maket yapmak benim için zor bir konu değildi zaten. Okul kapanır kapanmaz hemen atölye masası oluşturup kullanabileceğimiz atık materyalleri, motor, elektronik devre vb. malzemelerle doldurdum. Her güne bir proje yapacağız dedik ve başardık da. Projelerimizi yine oğlumun istekleri ile şekillendirdik. Bazılarını internetten bakarak bazılarını da kendi bilgi birikimimle yapmaya çalıştım. Sadece mekanik, elektrik-elektronik projeleri ile değil arada deneyler yaparak, sanatla uğraşarak, yoga yaparak günlerimizi eğlenceli hale getirdik. Evdeki malzemeler yetmediğinde çalışmayan oyuncakları bozup çalışan parçaları ayıklayarak geri dönüşümünü sağladık. Şu anda onları da bitirdik. Artık internetten devre, motor, elektronik aksam vb. siparişler vermeye başladık.

16 Mart 2020 tarihinden beri çocuklara sokağa çıkma yasağı olması ve benim de kronik rahatsızlığım nedeniyle her ikimizde evden hiç dışarı çıkmadık. Şimdilik psikolojimizde de bir problem yok gibi görünüyor (Gülüyor).

Biz evde hayat var, teknoloji var, bilim var, üretim var diyor, evde kalmaya devam ediyoruz. Taa ki risk azalıncaya kadar.

-Pek çok yaşıtının elinde ya tablet ya da cep telefonu olduğunu görüyoruz. Çocuğunuzun sosyal medya ve dijital oyunlara bağımlı olmasını nasıl önlediniz?

-Aslında bunun için özel bir çaba sarf etmedik. Evde zaman harcayacak projeler üretince kendisi tercih etmemeye başlıyor. Çünkü tablet oyunları çocukları doyurmuyor. Sanal ortam yerine sürekli iletişimde kalabileceği, değerlendirme yapabileceği bir ortamda olmaktan daha keyif alıyorlar. Oğuz Kaan her gün toplamda 1-1,5 saatte olsa tabletle oynuyor. Biz oynamasına sınır koymaya gerek duymadık hiç.

-Evde geçirdiğiniz zamanlarda genelde nasıl oyunlar oynuyorsunuz?

-Anneyle oynadığı oyunlar farklı, babayla oynadığı oyunlar farklı oluyor. Babasıyla genelde yastık savaşı, yakalamaca, basket vb. fiziksel oyunlar. Benimle de kurabiye, kek, börek yapma, deneyler ve yaratıcı drama...

-Evde verimli zaman geçirmenin çocuğunuzda ne gibi artılarını görüyorsunuz?

Öncelikle hiç sıkıldım, dışarı çıkmak istiyorum gibi bir cümle kurmadı. Korona virüsün küçük çocuklardaki olumsuz etkilerinden olan yeme, uyku bozukluğu, tuvalet sorunu vb. sorunlar yaşamadık. 

"Yarın ne yapabiliriz?" sorusuna cevap bulabilmek için araştırmacı bir kişilik oldu. Eldeki malzemelerden ürün geliştirebilmek için beyin fırtınası yapmayı, deneme yanılma ile istediği ürünü elde etmeyi, başarısızlıklardan başarı elde edilebileceğini gördü ve öğrendi. 2 boyutlu, 3 boyutlu tasarım farkını gördü. Sanat çalışmaları sayesinde de doğru bakmayı ve görmeyi öğrendi. Araştırmanın ve bir şeyler geliştirmenin ne kadar tatmin edici bir aktivite olduğunu şimdiden keşfetti.

-Ailelerin çocuklarıyla verimli zamanlar geçirebilmesi için ne gibi tavsiyeleriniz var?

-Ebeveynlerin çocuklarına yaklaşımı çok önemli. Biz anne baba olarak çocuğumuza zorla hiçbir şey yaptırmadık, yapmadık. Mesela Kaan uzayla ilgili kitaplar hariç hiç kitap okunmasından hoşlanmıyor. Biz yanında ne kadar kitap okusak da Kaan hiç ilgi duymadı. Biz de hiç zorlamadık. Bunun olumlu yanını gördük. Ailelere tavsiyem çocukların ilgi alanlarına yönelik aktivitelere yönlendirmeleri. Diyelim ki bir oyun oynamak ya da proje yapmak istiyorlar. Hangisini istediğine dair çocuklarının görüşlerini almalılar. 2-3 yaşında bile olsa çocuğa tercihi sorulmalı. Sevmediyse zorla devam edilmemeli. Gerek yemek yeme konusunda gerekse aktiviteler konusunda çocuğun isteği, tercihi göz ardı edilmemeli. Ayrıca ebeveynler çocuklarının ilgi duyduğu alanda bilgisiz ise araştırma yaparak bilgilenmeliler. Bu şekilde daha güzel çalışmalar yapabilir, çocuklarına katkı sağlayabilirler.

- Genel olarak çocukların becerilerini küçümsediğimizi düşünüyor musunuz?

-İnanın çocukların yaratıcılıkları en yaratıcı yetişkinde bile yok. Eğitim sistemi mi yoksa yaşamın kendisi mi bizdeki yaratıcılıkları öldürüyor. Ayrıca çocuklar bizlerden çok daha iyi, detayı görebilen bir görsel hafızaya sahip. Bu nedenle onların fikirlerini dikkatli dinlemek, hislerine önem vermek bizlerin gelişimine katkı sağlayacaktır. Ben tasarım odaklı düşünme eğitimi veren bir eğitmen olarak çocuğumun fikirleri ve eğitimlerde kullanmam için verdiği küçük oyuncaklar ve oyuncak parçalarını kullanarak yetişkinlere yönelik çok güzel atölye çalışmaları yapabildim.

-Birkaç faydalı oyun örneği verir misiniz?

-Oyunlar çocukların ilgisine göre değişir. Ama her çocukla oynanması gerektiğine inandığım ve evde rahatlıkla yapılabilecek hafıza kartları, kodlama (Yönergelerle hedefe ulaşma) ve sayı saymayı yeni öğrenen çocuklar için sek sek oyunu. Ayrıca "eğlenceli bilimsel deneyler" diye bir kitap serisi var. Bu kitapta oyun gibi olan birçok kolay deney var. Hem eğlenir hem de öğrenirler.

Son olarak 'Evde Kal' ama bilimle, teknolojiyle, sanatla ve eğlenceyle kal, sağlıkla kal diyoruz.