Yarım asırdır yorgancılık yapıyor

İlkokulu bitirdikten sonra Trabzon'da meslek hayatına başlayan yorgan ustası Kadir Yavuz, 50 yılı aşkın süredir yaptığı işini Bursa Hayat'la paylaştı. 1967 yılında Bursa'ya geldikten sonra mesleğine devam eden Usta Yavuz, insanların bilinçlenmesi ile yorgancılığın yeniden canlanacağını söyledi. Sağlık açısından sanayi ürünlerinin çok zararlı olduğunu dile getiren Usta Yavuz, "Zamanla el işçiliğinin değeri anlaşılacaktır" dedi.

SANAYİ GELDİ, EL İŞÇİLİĞİ BİTTİ

Yorgancılığın zamansal değişiminden bahseden Usta Yavuz, "Bursa'da 70'li yıllarda her evde yorgan dikiliyordu. Bizim mesleğimiz eski yıllarda Türk kültüründe çeyiz hesabı olarak görülüyordu. Gençlik yıllarımızda bir kişi kızını verirken 60 kilo bakır, 80 kilo da pamuğu kızının çeyizine koyardı. Bu bir gelenekti. O zamanlarda da mesleğimiz çok revaçtaydı. Evlenecek olan herkes mutlaka yorgan diktirirdi. O yıllarda Bursa'nın her sokağında bir yorgancı vardı. Zamanla tekstil sanayisinin Bursa'da gelişmesiyle bu gelenek yavaş yavaş ortadan kalkmaya başladı. Bununla beraber sosyal hayattaki değişimlerde bizim mesleğimizi öldürdü. Kadınların iş hayatına atılmasıyla, yünlü yorganlar tercih edilmemeye başladı. Çünkü el yapımı yorganların bakımı, temizliği zordur. Ama günümüzde insanlar vakitten kazanmak için pratik ürünler tercih ediyor. Bu da el işiyle yapılan ürünlerin tercih edilmemesine neden oldu" diye konuştu.

DEVLET DESTEĞİ AYAKTA TUTTU

Devletin verdiği destek sayesinde el işçiliğinin ayakta kaldığını dile getiren Usta Yavuz, "Yakın bir zamanda devlet bizim gibi kaybolmaya yüz tutmuş meslekleri koruma altına aldı. Bu da mesleklere bir avantaj sağladı. Eğer devlet meslek gruplarını bu desteği vermeseydi, bizim gibi meslekler kaybolup, giderdi. Ya da merdiven altından gizli olarak devam ederdi. En azından şu an mesleğimizi icra ederken vergi vermiyoruz. Bu da güzel bir destek. Biz bu uygulama için geç bile kaldık. Yurtdışında bizim gibi meslek sahipleri çok daha fazla korunuyor. Ama Türkiye'de de uygulamalar yavaş yavaş başladı. İnşallah daha da güzel imkanlar getirilir" dedi.

"ESKİYE DÖNÜŞ BAŞLADI"

İnsanların zamanla eskiye dönüş yaptığını ifade eden Usta Yavuz şunları söyledi: El sanatları da yavaş yavaş canlanmaya başladı. Bugün hiçbir siyasi lider, sanayi ürünleri olan polyester yorganların içinde bulunan kanserojen maddeden bahsedemez. Çünkü işverenler buna müsaade etmezler. Ama halk bunun bilincine varmaya başladı. Ninelerinin yünlerini yıkayıp, bize yorgan yapmamız için getiren çok fazla insan olmaya başladı. Ama bunun içinde çok geç kaldık. Silikon yastıklardan dolayı boyun fıtığı olan insanlar var. Bu insanlar artık yün yastıklar diktiriyor. Bizler teknoloji ile ileri gittik. Ama sağlık yönünden de hep geride kaldık. Eskiden bir mahallede bir tane hasta olurdu. Günümüzde her evde bir hasta var. Bunlar teknolojinin ve el işçiliği ile yapılan ürünlerin kaybolmasından kaynaklandı.

EL ZANAATLARI YENİDEN REVAÇTA

Son zamanlarda insanların el yapımı yorganları tercih ettiğini söyleyen Yorgancı Yavuz, "El işçiliği yorganlara da talep artmaya başladı. Şu an Bursa'daki bütün yorgancılar harıl harıl çalışıyor. Ben yurtdışından, şehir dışından sipariş alıyorum. Dükkanım sürekli dolu. Herkes malzemesini getirip, bizlere yorgan diktiriyor. İnsanlar sağlıklı ürün kullanmak istiyor. Zaten maliyet açısından baktığınız zamanda pahalı bir ürün değil. Bugün gündelik bir yorganı 200 TL'ye yapıyoruz. Alan kişide 40 yıl bunu kullanıyor. Piyasaya baktığınız zaman ortopedik yastık olarak sattıkları ürünlerin hepsi sağlıksız ürünlerdir. Bunların fiyatları da ucuz değil. İnsanlar da bu tarz ürünleri kullandıktan sonra bazı şeylerin farkına varıyor. Bizlere geliyor. Ben insanoğlu yaşadığı sürece, bizim mesleğin kaybolmayacağını düşünüyorum" dedi

HALK EĞİTİM MERKEZLERİNE ELEŞTİRİ

Meslek kurslarına da eleştirilerde bulunan Usta Yavuz, "İnsanlar daha da bilinçlenirse yorgancılık hız kazanmaya başlar. Şu an alttan yetişen kimse yok. Ama eğer meslek hak ettiği değeri bulursa yeniden ustalar çıkmaya devam eder. Halk eğitim kursları bir ara destek verdi. Ama kursa giden çoğu kişi beceremedi. Çünkü seçtikleri hocalar, mesleği tam olarak bilmeyen insanlar. Yazılı sınavla oralarda ders veren hocalarla bu iş öğretilmez. Mesleği öğretmek istiyorsanız, gerçek ustaları bulup, onlara ders verdireceksiniz" şeklinde konuştu.