Kahvehane kültürü bitiyor mu?

AYŞE NUR ESEN/ ALİ KAMUR

Yeni neslin kahvehane kültüründen uzaklaşarak kafeterya ve benzeri yerlere gitmesinin nedenleri üzerine değerlendirmelerde bulunan Kahveler Odası Başkanı Yavuz Özkarayurt, "Gençlerin kafede istedikleri her şeyi bulabilmeleri bu tarz yerlerin daha çekici olmasını sağlıyor" dedi. Ramazan ayında kahvehanelerin kan kaybetmediğini aksine insanların daha çok uğrak noktası haline geldiğini aktaran Özkarayurt, "Kahvecinin dört gözle beklediği dönem ramazan ayıdır. Ramazanda kahveler daha çok iş yapar, şenlenir bu bizim Türk halkında bir gelenektir. Sahura kadar hizmet verirler, vatandaş gelir sahura kadar sohbetini eder ya da camiden çıkıp kahveye gelir. Özellikle köylerde bu durum bu şekilde olur" dedi.

'MAKSADININ DIŞINA ÇIKILDI'

Yeni neslin kahvelerden çok kafe tarzı yerleri tercih ettiğini belirten Özkarayurt, "Şu anda kahvelerde genç nesli görmek zor. Bu yaş grupları daha çok popüler olan kafeteryalarda vakit geçirmeyi tercih ediyor. Benim mahallemin genci buradan kalkıp Özlüce'ye kafeteryaya oturmaya gidiyor. Kahvehanede çay 1 lira iken kafeteryada 3 lira olmasına ve arada uzun bir mesafe olmasına rağmen orayı tercih ediyorlar. Kıraathanelerin 1600'lü yıllarda ilk olarak İstanbul'da açıldığı zaman sohbet yerleri olarak dizayn edilmiştir. Yani, insanların bir araya gelip iş görüşmelerini, kitap okumalarını, muhabbet etmelerini kapsayan bir yermiş. Zaman içerisinde maksadının dışına çıkılmaya başlanmış. Oyun salonları oluşturularak sohbet masaları, oyun masaları haline dönüşmüş ve bundan dolayı kıraathane dışına taşmıştır" dedi.

'KONSEPTİMİZİ GENİŞLETMEMİZ GEREK'

Son yıllarda kıraathanelerde bir kan kaybı olduğunu belirten Özkarayurt, "Bunun nedeni yeni neslin kafeteryalara kayması. Kafede istedikleri her şeyi bulabilmeleri gençlerin buralara çekmesinde önemli bir etken oluşturuyor. Patates kızartmasını orada yiyebiliyor, nargilesini orada içebiliyor ama kahvehanelerde bu yok. Konseptimiz daralmış bir biçimde. Ben bu durumu yetkili mercilere bildirdim. Konseptin genişletilmesi gerektiğini vurguladım. Bilardo masası, langırt gibi materyalleri yerleştirmeyi teklif ettim. Ama biz kıraathaneye 2 tane bilardo masası veya bilgisayar koyduğumuz zaman belediye hemen kaldırmamız yönünde uyarıda bulunuyor. Bunların yanında kahvehaneler biraz daha genişletilip kütüphane de yapılabilir. Mesela Yıldırım Belediyesi bu konuda çok başarılı bir çalışma yaparak 'Kahveden Kıraathaneye' projesi uyguladı. Hatta geçen günlerde Cumhurbaşkanı Erdoğan da 'Milletin Kahvesi' şeklinde bir söylemde bulundu. İnşallah bunlar gerçekleşir. İnsanların bir araya gelip sohbet ettikleri, hükümetlerin kurulduğu, her şeyin tartışıldığı o sohbet alanı her geçen gün kayboluyor" şeklinde konuştu.

SAYILARI GİDEREK DÜŞÜYOR

Kahvehanelerde konsept genişliğine gidilmezse bu durumun kahvehanelerin geleceğini nasıl etkileyeceğini aktaran Özkarayurt, "Kahvehaneler tamamen ortadan kalkmaz ancak şu an büyük bir kayıp verdiğini ve yok olmaya doğru gittiğini gösteren örnekleri görüyoruz. Bizim ülkemizdeki insanlarda kahvehane alışkanlığı var, ne kadar unutulursa unutulsun mutlaka 3-4 kişi bir araya gelip sohbet edebilecekleri bir ortam olsun isteyecektir. Türk milleti var olduğu müddetçe kahvehaneler de var olacaktır. Fakat, 2005 yılında başkan olduğum dönemde yaklaşık 6 bin üyemiz varken şimdi 2 bin 500'e kadar düştü. Nüfus büyümesine rağmen sayımız düştü" dedi.

'Sigara yasağı işlerimizi azalttı'

Kapalı alanda sigara yasağının kahvehaneleri nasıl etkilediğini söyleyen Özkarayurt, "Kahvelerin kan kaybı yaşamasındaki en büyük etkenin sigara yasağından kaynaklandığını düşünüyorum. 2009 yılında sigara yasağının gelmesiyle birlikte sigara içme oranının azaldığına yönelik bir takım tespitler yapılmış ancak bu tespitler dışarıdan TIR'larca getirilen kaçak sigaralar hesaba katılmadan yapılıyor. Benim kahveme gelen müşterilerimi göz önünde bulundurduğumda, bu yasaktan dolayı sigarayı bırakan müşterim olmağını söyleyebilirim. Sokakta ya da dükkan önlerinde sigara içmek mecburiyetinde kalıyorlar ve bu durum kirli bir görüntüye sebebiyet veriyor. Tabi ki kapalı alanda sigara içilmemesi iyi oldu, ben sigara kullanmayan bir kahveciyim ve sürekli pasif içici olmak durumunda kalıyordum. Ama iş konusunda bizi yıprattı. Bunun çözümünü sigara içilen ve içilmeyen bölümler yaparak sağlayabiliriz" ifadelerinde bulundu.