Kahvaltı tartışması uzmanları ikiye ayırdı

Ali KAMUR

Geçtiğimiz günlerde Prof. Dr. Mehmet Öz'ün 'kahvaltı gereksiz bir öğündür' açıklamasının ardından beslenme uzmanları adeta ikiye bölünmüş durumda. Kimi uzmanlar Öz'ün açıklamasını haklı bulurken kimileri ise buna karşı çıkıyor. Dr. Mehmet Öz'ün açıklamasının ardından gazetemiz köşe yazarı Doktor Feza Şen'e günün ilk öğünü olan kahvaltıyı sorduk. Kahvaltının bilimsel olarak araştırılmadığını ve geçmişten günümüze yapılmış bir çalışmanın olmadığını söyleyen Dr. Feza Şen, "Sağlıklı beslenme tartışmaları ticari beklentilere göre yapıldığı sürece herkesin kafası karışmaya devam edecek. Bu tartışmalara şimdi de kahvaltı konu ediliyor ama kahvaltının köklü bir tarihi yok. Aynı diyetisyenlik mesleğinin tarihi gibi. Kahvaltının ana öğün oluşu sanayi devrimi sonrasına rastlamaktadır" ifadeleriyle açıkladı.

GIDA FİRMALARININ REKLAM POLİTİKASI

'Kahvaltının günün en önemli öğünüdür' sloganının gıda firmalarının reklam politikası olduğunun altını çizen Dr. Şen, "Tarım toplumundan sonra sanayi emekçisi olan bireylerin işe gitmeden önce gece sonrasında mide asiditesini de nötralize etmek için hafif gıdalar yeme isteği ile ana öğün haline geliyor. Ve o dönemlere Amerika'da ticari pazarını artırmak isteyen bir mısır gevreği firması; bol yumurtalı, dana pastırmalı kahvaltılara tercih olarak ürünlerini reklam ederken "kahvaltı günün en önemli öğünüdür" sloganını kullanıyor. Özetle kahvaltı tartışmaları yeni değil" ifadelerini kullandı.

OSMANLI'DA 'KAHVE ALTI'

Kahvaltının Osmanlı döneminde ara öğün olduğunu ve sabah kahve altı olarak anıldığını vurgulayan Dr. Feza Şen, "Osmanlı mutfak kültüründe aç karnına günün ilk kahvesini içmeden önce yenilen bir öğün olması sebebiyle "kahve altı" denilen ara beslenme zamanla kahvaltı diye anılıyor. Osmanlı kültüründe öğlen yemeği, şimdikinden biraz daha erken bir saatte, adına kuşluk deniyor, akşam yemeği ana öğün güneş batarken akşamüzeri yeniliyordu. Günümüzde oruç diyeti de denilen "intermittan fasting" beslenmesi de aslında Osmanlı yeme kültüründeki kuşluk ve akşam yemeği benzeri uzun bir açlık döneminden sonra kısa dönemde besin tüketilmesi esasına dayanan bir beslenme ve bu sağlıklı beslenme türünde de kahvaltı yok. Sonuç olarak;

*  Sağlık beslenme; hastalık halinde tedavinin yardımcısıdır. Sağlıklı beslenme ile ilgili bilgilerin ticari kazanç reytinglerine konu edilmesini hekim olarak doğru bulmuyorum.

*  Sağlığa zararlı gıda tüketimi ise farklı bir konudur, zaten tüketilmemesi gereken gıdalar bu gruptadır. Bilerek sağlığına kim zarar vermek ister?

*  Her bir kişinin metabolizma çalışması ve gıdalara vereceği reaksiyon farklıdır. Bireyin gün içinde fiziksel çalışması ve yakacağı kalori ile orantılı güne ve işe başlamadan önce kahvaltı edebilir.

*  Ayrıca tıbbi açıdan hekim olarak gece yavaşlayan metabolizmayı güne başlarken hafif gıdalar ile uyarmak sağlıklıdır.

Kahvaltının önemi ile ilgili çeşitli çalışmalar olsa da kahvaltı etmeyenlerin 10,20 veya 30 yıl sonra şu veya bu hastalıklara yakalandıklarını gösteren bir tıbbi çalışmaya daha ben rastlamadım. Kahvaltı ile ilgili en önemli sonucu söyleyen aslında Cemal Süreya "Kahvaltının mutlulukla bir ilgisi olmalı..."